Op 11 maart 2020 werd de corona-uitbraak officieel bestempeld als een pandemie. Omdat het coronavirus nieuw is, hebben we nog geen op maat gemaakte afweerstoffen. Dat betekent dat iedereen er ziek van kan worden.
Toch hebben mensen met een zwakker immuunsysteem (een lagere weerstand) een grotere kans om ziek te worden. Betekent dit ook dat je minder vatbaar bent als je zorgt dat jouw weerstand op peil blijft? En zo ja, wat kan je dan doen om dit te bereiken?
Hoe komt het coronavirus ons lichaam binnen?
De virusdeeltjes komen ons lichaam binnen via de neus en de mond, landen en vermenigvuldigen zich in de bovenste luchtwegen en infecteren zo de cellen in de longblaasjes.
Waarom is het coronavirus gevaarlijker bij een slechte afweer?
De reactie van ons immuunsysteem op een virus moet gebalanceerd zijn: een te agressieve reactie van onze afweercellen kan ertoe leiden dat er ook schade aan het eigen lichaam wordt toegebracht. Een zwakker of minder flexibel immuunsysteem reageert minder goed en kan deze balans minder goed vinden.
Hoe werkt je immuunsysteem?
Het immuunsysteem is opgebouwd uit drie beschermende lagen:
- Fysieke afweer, zoals de huid en slijmvliezen
- De cellulaire afweer, zoals witte bloedcellen
- De humorale afweer, zoals anti-stoffen
Op welk deel van je immuunsysteem heb je invloed?
Het immuunsysteem is onderverdeeld in een aangeboren deel en een lerend deel. Het aangeboren deel is a-specifiek. Dat wil zeggen dat het alles buiten houdt dat niet aan bepaalde voorwaarden voldoet.
De fysieke afweer is aangeboren. Je krijgt deze mee bij je geboorte en alle stoffen die aan bepaalde voorwaarden voldoen, worden erdoor buiten gehouden.
Ook de witte bloedcel de ‘Natural Killer cel’ (NK-cel) is aangeboren. Deze scant standaard op het MHC-I eiwit en gaat over tot vernietiging als dit eiwit ontbreekt.
Op het lerende deel van je immuunsysteem, de humorale afweer, heb je geen invloed. De afweerstoffen tegen het coronavirus kan je niet zelf creëeren. Je hebt wél invloed op je fysieke afweer en de hoeveelheid NK-cellen in je lichaam.
Het verbeteren van je fysieke afweer
Veel maatregelen van het RIVM zijn gebaseerd op het ondersteunen van je fysieke afweer. Of eigenlijk, op het zo min mogelijk aanspreken van je fysieke afweer. Door je handen te wassen en je gezicht zo min mogelijk aan te raken, voorkom je dat het coronavirus, als dit op je huid aanwezig is, wordt verplaatst naar je neus, mond en slijmvliezen.
Het coronavirus dringt niet door de huid heen. Dus het enige wat je hier kan doen is voorkomen dat het zich op je huid bevindt (contact vermijden, geen handen schudden, je handen wassen) of van je huid naar je luchtwegen verplaatst (aan je gezicht zitten).
Het verbeteren van je cellulaire afweer
Alhoewel de allerbeste strategie dus is dat je voorkomt dat het virus je lichaam binnenkomt (stap 1: fysieke afweer), kan je er ook voor zorgen dat je zo goed mogelijk voorbereid bent op een eventuele volgende stap: cellulaire afweer. Hierbij is het goed om in gedachten te houden dat je immuunsysteem niet zo simpel opereert als mensen het soms doen voorstellen. Met een gember-citroenshotje of een broccoli-avocado smoothie doe je jezelf heus geen kwaad, maar het is gerommel in de marge als je de ‘big-ticket-items’ buiten beschouwing laat.
Het allerbeste advies
Een verkoudheid heb je sneller te pakken als je te laat naar bed gaat. En dat geldt ook voor de mate waarin je lichaam is voorbereid op een besmetting met het coronavirus. Een korte nacht resulteert in 70% minder NK-cellen. De voorzorgsmaatregel met het snelste en grootste effect is dan ook: ga vroeg naar bed.
Wat kan je nog meer doen?
- Wil je jouw immuunsysteem verbeteren? Reduceer je stressniveau met ademhalingsoefeningen, meditatie en beweging. Emotionele stress heeft een directe, negatieve invloed op de hoeveelheid NK-cellen en stressreductie leidt tot een verhoging van NK-cellen. Belangrijke side-note: stress is vooral slecht voor je, als je denkt dat het slecht voor je is. Don’t stress over stress.
- Als je altijd al wilde stoppen met roken, dan is het coronavirus misschien een goed ‘excuus’. Sigarettenrook heeft een nadelige invloed op de activiteiten van de NK-cellen. NB: het immuunsysteem herstelt zich over een periode van 6 weken tot 3 maanden.
- Neem de overige standaard leefstijl adviezen in acht: beweeg, eet gevarieerd en gezond, en matig je alcoholgebruik. Drink in ieder geval geen alcohol voordat je gaat slapen. Alhoewel veel mensen ervaren dat dit helpt bij het inslapen, verslechtert het de kwaliteit van je slaap.
Conclusie
Omdat we nog geen antistoffen (specifieke, aangeleerde afweer) hebben tegen het coronavirus, zijn we het beste beschermd tegen het virus als we fysiek contact met anderen zoveel mogelijk beperken of vermijden. Gaat dit je te ver? Dan ben je aangewezen op je (a-specifieke) fysieke en cellulaire afweer. Deze ondersteun je het beste met de volgende maatregelen:
- Was je handen (vaak) en raak je gezicht niet aan (de standaard RIVM adviezen)
- Ga vroeg naar bed
- Ontspan/reduceer stress
- Stop met roken
- Beweeg, eet gevarieerd en gezond, matig je alcoholgebruik
Stay healthy!
p.s. Heb je hulp nodig bij het verbeteren van je leefstijl? Niet alleen nu, maar ook in de toekomst? Dan kunnen wij je helpen.
